نورسنج یا فتومتر وسیله ای برای اندازهگیری شدت روشنایی یا خواص اپتیکی محلولها یا سطوح است. تا زمان اختراع ابزار حساس به نور الکتریکی مانند فتومتر، نورسنجی با استفاده از چشم انسان انجام میشد.
در دستگاه فتومتر آزمایشگاهی، اندازه گیری نور بر اساس اصل تضعیف نور هنگام عبور از محلول نمونه است. طیف نور به طول موج های ۳۹۰ تا ۷۷۰ نانومتر میرسد. میزان میرایی نور بعدی، تحت شرایط مشخص شده، یک عامل محاسبه برای تعیین غلظت است. معمولاً هنگام استفاده از روش نورسنجی، از نور مادون قرمز یا ماورابنفش استفاده میشود.
اصل اساسی این فناوری شامل اندازه گیری مقدار آنالیت جذب کننده نور در یک محلول است. اما فقط در مواردی که از قانون Beer Lambert پیروی میکنند، قابل استفاده است. آنالیت هایی که تمایل به جذب نور دارند، در معرض پرتوی نور تابشی، مقداری انرژی نوری را جذب میکنند. نتیجه این امر منجر به انعکاس نوری با شدت کم میشود. سپس شدت نور منعکس شده با غلظت آنالیت مورد نظر در محلول محاسبه میشود.
مزایای اصلی شامل سهولت عملکرد و طیف گسترده ای از پارامترها است که میتواند توسط این روش پوشش داده شود. انواع مختلف نور دارای طول موج های مختلفی هستند و نورسنج ها با بررسی نحوه بازتاب یا جذب مواد از این طول موج ها، کار میکنند.
کاربرد دستگاه فتومتر در پزشکی:
امروزه چندین ابزار پزشکی معروف بر مبنای روش فتومتری برای آزمایش پارامترهایی مانند گلوکز خون، ضربان قلب، غلظت هموگلوبین و غیره در آزمایشگاه ها به کار برده میشوند. در حال حاضر، یکی از روش های پرکاربرد برای اندازه گیری سطح هموگلوبین مبتنی بر تشخیص فوتومتریک سیانمات هموگلوبین است که یک ترکیب پایدار است و از هموگلوبین گرفته شده است.