هولتر مانیتور قلب دستگاهی کوچک و مجهز به باتری است که برای سنجش فعالیت قلب به کار میرود و تعداد ضربان و ریتم قلب را میسنجد. پزشک به جا‌ی استفاده از الکتروکاردیوگرام (ECG) که کار‌برد‌ی روتین دارد، ممکن است استفاده از هولتر مانیتورینگ را توصیه کند تا اطلاعات بیشتر‌ی درباره‌ی کار‌کرد قلب فرد بیمار کسب کند. تست هولتر مانیتور گاهی الکتروکاردیوگرافیِ سر‌پا‌یی نیز نامیده میشود. انواع دیگر‌ی از این دستگاه‌ها نیز وجود دارند که فعالیت قلب را برای مدت زمان بیشتر‌ی میسنجند.
این دستگاه به مدت ۱۸ تا ۴۸ ساعت به صورت پیوسته به بدن بیمار متصل شده و در این زمان بیمار میتواند به انجام فعالیت های روزانه ی خود ادامه دهد. در این صورت وضعیت قلب بیمار در حالا مختلف روحی مانند آرامش و استرس و هنگام فعالیت های سنگین بررسی میشود. مانیتور باید به بدن بیمار نزدیک باشد تا اطلاعات ثبت شده قابل اطمینان باشند به همین دلیل دستگاه به وسیله ی بندی به گردن بیمار آویزان شده یا به دور کمر بیمار بسته میشود و لید های متصل به الکترود ها توسط ژل چسب مانندی روی پوست قفسه ی سینه قرارمیگیرند. دستگاه دارای حافظه بوده که این حافظه سیگنال ها و اطلاعات را در خود ذخیره میکند و پس از جدا کردن الکترودها از بدن بیمار، دستگاه به کامپیوتر متصل شده و توسط یک نرم افزار ویژه سیگنالهای ثبت شده را آنالیز میکند و قسمت های مهم آنرا به صورت یک نوار قلب نمایش میدهد.
کاربرد هولتر مانبتور قلب
اصلی ترین کاربرد این دستگاه، ثبت آریتمی ها و نامنظمی های ضربان قلب است.
از دیگر کاربرد های هولتر قلب، تشخیص ریتم غیر عادی قلب است. در این شرایط ممکن است ضربان قلب تغییری نکند. به همین دلیل پزشکان نصب این دستگاه را توصیه خواهند کرد.
نحوه استفاده از هولتر قلب
هولتر مانیتورینگ قلب یک دستگاه کوچک است که ممکن است بر روی استخوان جناغ فرد متصل گردد. همچنین ممکن است که آن را به کمربند فرد ببندند و یا به گردن بیمار بیندازند.
در الکتروکاردیوگرافی معمولی، از 9 الکترود استفاده میشود (6 الکترود برای ثبت لید‌های پریکاردیال و 3 الکترود هم برای ثبت لید‌های اندام)؛ ولی تعداد الکترودهای موجود در هولتر مانیتورینگ قلب معمولا 3 یا 5 عدد است؛ هرچند هولترهای 12 لیدی (12 Lead Holter’s Monitoring) هم موجود هستند که تعداد الکترودهای آن‌ها، 10 عدد است.
در هولترهای 12 لیدی، الکترودهای پریکاردیال مشابه الکتروکاردیوگرافی معمولی نصب میگردد و برای نصب الکترودهای اندامی به طریق زیر عمل میکنیم:
- الکترود اندام فوقانی راست را به روی شانه راست و الکترود اندام فوقانی چپ را به روی شانه چپ نصب میکنیم.
- الکترود اندام تحتانی راست را به روی حاشیه دنده‌ای (Costal Margin) سمت راست و الکترود اندام تحتانی چپ را به حاشیه دنده‌ای سمت چپ متصل میکنیم.
نحوه قرارگیری هولتر با 5 الکترود به صورت زیر است:
- الکترود سفید بر روی شانه راست نصب میگردد.
- الکترود سبز بر روی حاشیه دنده‌ای راست نصب میگردد.
- الکترود طوسی رنگ به شانه چپ متصل میشود.
- الکترود قرمز به حاشیه دنده‌ای چپ متصل میشود.
- الکترود قهوه‌ای هم در فاصله بین‌دنده‌ای 4 و 5 در سمت راست جناغ متصل میشود.
قبل از اتصال الکترودها بیمار حتما باید موی سینه خود را تراشیده باشد. محل اتصال الکترودها را با الکل ضدعفونی و خشک میکنیم و کاغذ سمباده (Sand Paper or Exfoliation paper) را به پوست بیمار می‌مالیم. این اقدامات جهت چسبیدن بهتر الکترودها و ثبت بهتر فعالیت الکتریکی قلب صورت میگیرد.
استفاده از هولتر قلبی در منزل
هولتر معمولا برای 24 الی 48 ساعت به بدن بیمار متصل باقی میماند و حتما باید به بیمار توضیح داده شود که آن را به هیچ وجه از بدن خود دور نکند.
بیمار هنگامی که هولتر را پوشیده است باید از استحمام کردن پرهیز نماید. همچنین باید از وسایل الکتریکی دوری نماید چون منجر به اختلال در ثبت نتایج میگردد. برخی از این وسایل عبارتند از:
- مسواک الکتریکی
- ریش تراش
- مایکروویو (Microwave)
- آهن‌ربا
- صندلی و تخت‌های ماساژ الکتریکی
دستگاه هولتر بر روی خود یک دکمه دارد. حتما باید به بیمار توضیح داده شود که در صورت بروز هرگونه علائم (نظیر تپش قلب و Palpitation، سرگیجه، سیاهی رفتن چشم‌ها و …..) دکمه دستگاه را فشار دهد تا فعالیت الکتریکی قلب در آن زمان ثبت شود.
